Jona 3.
(De scene opent met Jona, die buiten de kerk de boeteprediking roept, en op de sjofar blaast; vervolgens klimt hij in de kerk naar het balkon en roept daar opnieuw de oordeeltekst; tenslotte loopt hij door de kerk naar voren en roept nog 1 x zijn tekst en blaast op de sjofar; dan gaat hij zitten op een bankje op het podium)
Zo zo dat zit er op! Ik heb mijn werk gedaan. Ik heb me keurig gehouden mijn tekst die God me voorgeschreven had. Dat kun je niet van elke prediker zeggen, nietwaar! En jullie moeten maar zien wat ervan komt.
He he, even tijd voor rust, Ik heb de hele dag gelopen. Even zitten, ik heb nog wel even tijd, het duurt nog 40 dagen voordat deze stad ondersteboven gaat. Ook belachelijk, als u mij vraagt – 40 dagen! Dat duurt immers veel te lang. Het oordeel kan ook morgen wel zijn gang gaan. In elk geval, tegen die tijd is deze duif gevlogen! Dat kan ik u wel verzekeren.
Ik vond trouwens wel lastig, dat God mij opnieuw deze opdracht gaf. Natuurlijk: Hij heeft mij uit de dood gered en uit die stinkende vis. Ik was diep onder de indruk van Gods macht. Maar ik dacht ook stiekem: Ik hoef nou niet meer naar Nineve – God zal mij vast niet weer gebruiken als profeet. Ik ben er mooi van af. Maar het ging anders.
Ik was weer thuis toen opnieuw Gods stem tegen me sprak en zei: Maak je gereed en ga naar Nineve, die grote stad om haar aan te klagen met de woorden die Ik je zeg.
Nou. Jullie begrijpen wel, dat ik niet veel keus had. Vluchten kon niet meer. Tja en wat doe je dan? Ik maakte me gereed en ging naar Nineve.
Een grote stad zeg! Maar dat weet u wel natuurlijk als geboren en getogen Nineveeërs Je hebt wel drie dagen nodig om er fatsoenlijk door te komen. Veel drukte, veel mensen, handel, verkeer. Hier en daar staat de boel gewoon stil vanwege de drukte. Ook veel afgoderij, veel geweld, veel agressie, dreiging. Walgelijke afbeeldingen, perverse tekeningen en beelden. Veel duistere figuren – ja, ik bedoel u niet natuurlijk! (ik zou niet durven!) Niet een fijne stad om te wonen. Trouwens Samaria is niet veel beter, alleen wat kleiner.
Ik dacht bij mezelf: Hoe doe ik dit? Ik moet God gehoorzamen natuurlijk, maar ik heb niet veel zin in deze opdracht. Eigenlijk hoop ik dat er geen mens naar luistert. Kijk als inderdaad de stad na 40 dagen ondersteboven wordt gekeerd, dat zou ik wel prima vinden. Het is een grote eer om de wrekende hand van God zulke schaamteloze onbesneden heidenen te zien doden. Net Sodom en Gomorra. Ik reken er op dat dat ook gebeurt.
Ik elk geval, ik bekeek de stad eens en trok er zo een dag in rond. Tenslotte op een plein begon ik met mijn opdracht. Ik blies eerst maar eens even op mijn sjofar om de aandacht te trekken. Nou dat lukte aardig. Toen riep ik mijn tekst: Nog veertig dagen, dan wordt Nineve weggevaagd! Mijn Ninevees is wel aardig te verstaan, ook al heb ik beetje een accent.
Ik had nog wel wat meer willen zeggen over al die rotzooi die ik zag, schaamteloze hoererij, geweld aan kinderen en vrouwen en ouderen, gruwelijke praktijken op straat en achter de schermen; ik voelde me niet echt veilig. Maar ja, als je eenmaal in een monstervis gezeten hebt, raak je niet meer zo gauw van slag.
Ik had je best een fikse donderpreek kunnen geven: Zo van:
Jullie moeten je schamen over je gedrag! Zie je niet dat afgoden alles wat goed is bederven? Jullie hebben geen respect voor elkaar en voor God. Er wordt hier gemoord en geroofd, mensen worden op straat aangevallen en neergeslagen om niks, overal zie je zuiplappen, hoeren en pooiers, kinderen die in de sexmachine mee moeten doen. Alles wat God verboden heeft gebeurt hier openlijk. Jullie verdienen de zwaarste straf die God jullie kan geven – enzovoort.
Maar ik deed dat niet. Om een paar redenen.
In de eerste plaats omdat ik ontzag heb gekregen voor God. Wanneer die iets zegt, doe je er goed aan daar secuur naar te luisteren en het ook uit te voren. Als je geen ellende met God wilt beleven (zoals opgevreten worden door een vis), moet je Hem gewoon gehoorzamen. Dat geldt voor ieder mens. Maar ja, soms moet je eerst de ellende meemaken, voordat je luisteren wilt, nietwaar? Ik heb mijn ellende wel gehad in die stinkvis. Dus: Ik hou mij strikt aan Gods woorden. Ik hoop, dat Hij zich ook aan zijn eigen woorden houdt.
Maar er was nog een andere reden. Terwijl ik hier en daar mijn tekst riep ontdekte ik dat het effect had op mensen. Je houdt het niet voor mogelijk – ze luisterden, schrokken er zelfs van, liepen achter me aan en vroegen me of ik meer wist te zeggen over het naderende oordeel. Ik zei verder niks vanzelf, ik hield me aan mijn tekst.
En toen zag ik gebeuren, waar ik bang voor was: Mensen werden angstig, hielden op met rare dingen doen en begonnen tot God te roepen. Niet tot hun afgoden, die overal opgesteld staan, nee tot de God van Israël. Niet te geloven, midden op straat! Sommige renden weg en riepen: De koning moet het weten! Stelletje angsthazen!
Steeds meer mensen begonnen zich te gedragen alsof ze berouw hadden. Op een gegeven moment – ik was al weer bijna de stad uit – kwamen er ruiters van de koning voorbij met een proclamatie: Niemand mocht meer eten of drinken, mensen en dieren niet. Ze moesten zich met zakken kleden alsof ze in rouw waren en luid tot God roepen. En dat gebeurde ook. Ik ben maar gauw weggegaan.
Want als ik ergens bang voor ben was dit het wel. Dit was mijn grootste vrees! Dat heidenen zich zouden bekeren.
Ik ben al heel wat jaren profeet, maar ik heb dat bij Gods volk zelf nog nooit zien gebeuren. Je kunt Gods woord roepen waar je wilt, je kunt op de sjofar blazen tot je paars ziet – geen mens trekt zich ervan aan. De koning van Israël ligt er nog geen seconde wakker van. Jonge mensen vinden de boodschap ouderwets. Ouderen mensen zitten zo vast in hun sleur dat ze niet luisteren. Rijke mensen hebben het te druk met geld, armen met overleven. Geen mens luistert! Mensen gaan gewoon door met hoereren en bedriegen, met geweld en slechte dingen. Israël luistert niet naar Gods woord. En die vervloekte heidenen doe dat wel. (nee, het is niet persoonlijk!)
Ik ben bang, dat God zijn gedachten verandert. Ik vrees, dat Hij die goddeloze heidenen laat leven en Israël oordeelt. Want de God van Abraham, Izaak en Jakob is een genadig God, liefdevol, geduldig en trouw en bereid tot vergeving! Prachtig vanzelf maar zo schiet het oordeel niet op! Als deze stad tot bekering komt, dan is Israël de klos. Als heidenen tot berouw komen over hun zonden en Gods volk niet, dan ziet het er slecht uit voor Gods volk.
Nou ja, we zullen wel zien.
Ik weet wat ik ga doen. Ik ga weg en zoek een uitzichtpunt een eindje buiten de stad en ga daar zitten kijken wat God gaat doen. Wat mij betreft keert Hij deze stad om, zijn we er mooi van af. Kan Nineve ons ook niet meer bedreigen in de toekomst.
En wat u doet moet u weten. Nou heb ik toch nog een preek afgestoken – niet tegen God zeggen, hoor!
U moet zelf maar zien wat er van komt. Of u door wilt gaan met leven zonder God, of dat u luisteren wilt naar God is uw eigen zaak en de gevolgen zijn voor uw eigen rekening.
Wat mij betreft – maak u niet druk! Het helpt nou toch al niks meer, het oordeel over de stad is uitgesproken en u bent allemaal de klos. Maar ja, dat komt van uw eigen slechte gedrag nietwaar? God blijft zijn woorden heus wel trouw, dus wat u ook doet over 40 dagen is alles voorbij. Ik ga wel zitten kijken.
Ik heb mijn taak volbracht, mijn rol is uitgespeeld, ik heb gedaan wat God vroeg, dus ik zit goed. Het ga u verder allemaal goed! Ik geloof er niks van trouwens dat dat gebeurt.
Maar we zullen het wel zien, nietwaar?